تاملات گاه گاه یک توسعه دهنده نرم افزار

۲ مطلب در دی ۱۳۹۹ ثبت شده است

مروری بر اصل پیتر (Peter Principal) و تاثیر آن بر عملکرد تیم‌های توسعه نرم‌افزار


ناهید توسعه‌دهنده توانمندی است و در مدت حضورش در تیم، چالش‌های زیادی را در حوزه طراحی و توسعه محصول، با راهکارهای خلاقانه و سخت‌کوشی فراوان، حل کرده و به این ترتیب شایستگی خود را به عنوان یک توسعه‌دهنده‌ی ماهر، به اثبات رسانده است. مدتی بعد Team Leader  تیم‌شان از شرکت می‌رود. مدیران با توجه به عملکرد رضایت بخش ناهید تصمیم می‌گیرند که او را به عنوان Team Leader جدید معرفی کنند.

از طرف دیگر ناهید معتقد است در نقش فعلی به حد کافی رشد کرده و بهتر است چالش‌های جدیدی را تجربه کند. لذا از این ارتقا استقبال می‌کند. همه چیز به نظر عالی می‌رسد و ناهید و مدیران، از ارتقا جایگاه او راضی هستند. اما خطری در کمین است! چه خطری؟ خطر گیر افتادن در حد بی‌کفایتی پیتر! 

ماجرا از این قرار است که در علوم مدیریت منابع انسانی اصلی هست به نام اصل پیتر. این اصل به طور ساده می‌گوید:
در محیط‌های سازمانی، برای ارتقاء کارکنان به یک موقعیت جدید، به جای اینکه توانمندی‌ها و شایستگی‌های آنها برای فعالیت در موقعیت جدید سنجیده شود، به توانمندی‌ها و دستاوردهای آن‌ها در موقعیت قبلی توجه می‌شود.

به این ترتیب کارکنان در سازمان‌ها تا حدی پیشرفت می‌کنند که دیگر کفایت ایفای نقش در سطحی بالاتر را نداشته باشند. دکتر لارنس پیتر، اصل پیتر را در کتابی به همین نام مطرح می‌کند و تاکید می‌کند که موقعیت‌های شغلی در سلسله مراتب سازمانی در نهایت توسط کارمندانی پر می‌شود که برای ایفای وظایف مرتبط با آن موقعیت ناکارآمد هستند.

برگردیم به داستان ناهید! ناهید که از ارتقا شغلی خودش، بسیار راضی به نظر می‌رسد خیلی زود متوجه می‌شود که برای نقش رهبری تیم، به مهارت‌هایی نیاز دارد که فاقد آنهاست. او از شیوه‌های بهبود بهره‌وری کار تیمی، تولید ناب، متدهای چابک و مربی‌گری افراد و تیم‌ها و ... اطلاعات کمی دارد. مشکل همین جا است! مدیری که ناهید را برای رهبری تیم برگزیده، عملکرد قبلی او در جایگاه توسعه‌دهنده نرم‌افزار را معیار ارزیابی قرار داده و درباره شایستگی‌های لازم برای کسب موقعیت شغلی جدیدش، سخت‌گیری‌ نکرده است.

چنین وضعیتی در سازمان‌ها رایج است و سازمان‌ها و تیم‌های توسعه‌نرم‌افزار هم از این اصل مستثنا نیستند. بنابراین به مدیران منابع انسانی، مربیان چابک و مدیران عامل توصیه می‌شود که با در نظر گرفتن این اصل، یک بار دیگر با نگاهی دقیق‌تر، سلسله مراتب سازمان را بررسی کنند و ببینند که چه کسانی طبق این اصل، در حد بی‌کفایتی خودشان متوقف شده‌اند.

ضمنا باید این نکته را هم در نظر داشت که طبق اصل پیتر، کارکنان سعی می‌کنند تا در سلسله مراتب سازمان، هر چه سریعتر به سمت حد بی‌کفایتی خودشان حرکت کنند. اما چطور می‌توان رسیدن به حد بی‌کفایتی را به تعویق انداخت؟ پیتر پیشنهاد می‌کند که به کارمندانی که ترفیع می‌گیرند آموزش‌های لازم مرتبط با موقعیت شغلی جدید داده شود.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰
روح الله دلپاک

سازمان‌های Developer Friendly چه جور سازمان‌هایی هستند؟

در دنیای توسعه نرم‌افزار، بر کاربرپسند بودن محصولات نرم‌افزاری تاکید بسیاری شده است و حالا متخصصان این حوزه، در خلق تجربه دلنشین برای کاربران، پیشرفت‌های شگرف کرده‌اند و تجربیاتی گران‌بها دارند. اما چه جور سازمانی می‌تواند به درستی و به شکلی پایدار، تجربه کاربری ممتازی خلق و عرضه کند و از این راه در منظر مشتریان و کاربرانش خوش جلوه‌گری کند؟ هدف این نوشته، ارایه پاسخی جامع برای این سوال نیست و تلاش می‌کنم که تنها از یک جنبه به این پرسش پاسخ دهم.

 

گمانم این است که کاربر پسند (User Friendly) بودن نرم‌افزارهایی که تولید می‌کنیم وقتی به کمال می‌رسد که خالقان آن تجربه کاربری، خودشان در سازمانی فعالیت کنند که Developer Friendly باشد. در اینجا منظورم از کاربر پسند بودن، صرفا شکل و شمایل و راحتی کار با محصول نیست. بلکه منظور رضایت بخش بودن تجربه‌ای است که کاربر از کار با محصول عایدش می‌شود. منظور از توسعه‌دهندگان هم فقط برنامه‌نویسان نیست. بلکه همه دست‌اندرکارانی است که برای خلق محصول و زنده نگه‌داشتن آن تلاش می‌کنند.

 

یک سازمان با تکیه بر توسعه‌دهندگانی که خوشحال نیستند، خیلی سخت می‌تواند محصولی بسازد که مشتریان عاشقش شوند. فکر میکنم اگر سازمانی داشته باشیم که توسعه‌دهندگان دوستش داشته باشند و سپس کار دشوار ایجاد محصولات کاربر پسند را، به عهده آن توسعه‌دهندگان بگذاریم و به آنها اعتماد کنیم و حمایتشان کنیم تا محصولی در خور و شایسته بسازند، چرخ‌های خلق ارزش روان‌تر بچرخند.

 

اما سازمان Developer Friendly چگونه سازمانی است؟ به نظرم همه آنچه که می‌توان در توصیف چنین سازمانی نوشت، به ظرافت و درستی تمام، در بیانیه چابک توسعه نرم‌افزار آورده شده است. چنین سازمانی، ارزش‌های بنیادی این بیانیه را می‌شناسد، پاس می‌دارد و آنها را زندگی می‌کند و می‌توان به وضوح دید که اصول دوازدگانه آن بیانیه چطور در سازمان رعایت می‌شود.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
روح الله دلپاک